Wie al eerder in Parijs is geweest weet waarschijnlijk wel dat hier niet alleen grote parken zijn zoals Jardin du Luxembourg en Parc des Buttes Chaumont, maar ook talloze kleine parken. Soms gemaakt op pleinen (de squares), maar ook op plekken die vroeger een andere functie hadden.
Wist je dat er ook een ander soort “groen” is, verborgen tussen de enorme huizenblokken én bijna onvindbaar, tenzij je weet waar de toegang is? Nee, ik bedoel niet de Coulée verte René-Dumont, voorheen de Promenade Plantée (daar lees je trouwens alles over bij Parijs à la Carte onder Parken en Tuinen in Parijs). Dit is iets heel anders.
Ik heb het hier over La Petite Ceinture, een voormalige spoorlijn én een bijzondere groenzone in Parijs. Ik heb deze mooie wandeling gemaakt en deel graag mijn ervaring met foto’s in deze blog.
La Petite Ceinture, een stukje geschiedenis
Voor dit park is gebruik gemaakt van de ca. 32 km lange spoorlijn die in de jaren 1852 tot 1869 rond het centrum van Parijs werd aangelegd, nét binnen de huidige Périphérique (de snelweg rond Parijs). Hij was bedoeld voor goederen- en personenvervoer én om het de Parijzenaren iets makkelijker te maken om naar de andere arrondissementen gaan. Want in die tijd lag de stad overhoop, omdat de stedenbouwkundige baron Haussmann, Parijs compleet aan het veranderen was. Dit kwam onder andere door de aanleg van lange, brede boulevards in plaats van de vele, kleine kronkelstraatjes.
Na de wereldtentoonstelling in 1900 waarvoor ook de Eiffeltoren is gebouwd en nadat de eerste metrolijnen werden aangelegd en er meer auto’s en stadsbussen in het verkeer kwamen, was er steeds minder interesse voor deze spoorlijn. Dit kwam ook doordat de stations vaak moeilijk toegankelijk waren. In 1934 werd de lijn definitief gesloten voor passagiers maar bleef deels in gebruik voor goederenvervoer tot in de jaren ’80.
Biodiversiteit bij de rails
De oude spoorlijn bestaat grotendeels nog en de spoorrails en de grond zijn nog steeds eigendom van de Franse Spoorwegen, de SNCF. Enkele gedeelten zijn niet afgesloten en daarom te bewandelen.
Hier gaat de natuur zijn gang op deels overwoekerde rails en er zijn talloze plantensoorten. Er staan op diverse plekken zogenaamde bijenhotels en als je hier loopt, kun je je waarschijnlijk nauwelijks voorstellen dat je in Parijs bent.
Er zijn twee bijzondere gedeelten om te wandelen: één stuk van 1,5 km in het 15e arrondissement en één van 750 meter in het 14e arrondissement. Elders in Parijs zijn ook nog restanten van de spoorlijn, maar deze twee vond ik het meest de moeite waard om over te wandelen.
La Petite Ceinture in het 15e arrondissement
Dit deel, in het 15e arrondissement, ligt iets hoger. Je komt er als volgt: vanaf metrostation Balard (lijn 8) ga je bij de kruising Rue Balard/Avenue Félix Faure en Rue Leblanc deze straat in. Op 30 meter vanaf de hoek is een hoge, stalen trap (Accès Petite Ceinture).
Er is wel een lift, maar die is net als alle andere liften bij de Petite Ceinture, buiten werking. Eenmaal boven is het een vreemde gewaarwording om op een verlaten en half begroeid spoortraject te komen met links en rechts boven je of soms zelfs direct naast je, de achterkanten van de huizen te zien.
Het is een makkelijke wandeling met het pad grotendeels vlak naast de rails of op plankieren over de rails. Dus ook geschikt als je met (niet al te kleine) kinderen de wandeling wilt maken. Doe het wel als het droog weer is anders kan het een modderig uitstapje worden. Dit traject wordt ook veel gebruikt door joggers. Aan het eind ga je via een trap omhoog en kom je uit op de Rue Olivier de Serres.
Met de tram
Ga hier rechtsaf en daarna links de Boulevard Lefebvre op waar 250 meter verder de halte Georges Brassens van tram T3a is. Bezoek het Parc Georges Brassens door ter hoogte van de tramhalte links de Rue de Dantzig 100 meter in te lopen, waarna rechts de toegang tot het park is. Of ga met de tram twee haltes oostwaarts tot Porte de Vanves waar het gelijknamige metrostation is. Even een tip: je hoeft in de tram in Parijs alleen in te checken, uitchecken is niet nodig, sterker nog, dat wordt gezien als wéér inchecken.
La Petite Ceinture in het 14e arrondissement
De Petit Ceinture in het 14e arrondissement is heel anders. Hier loop je niet verhoogd maar juist verlaagd en begint de wandeling van 750 meter lengte met een 70 meter lange tunnel. Vanuit metrostation Porte d’Orléans komend loop je de Avenue du Général Leclerc in tot je na 100 m aan de linkerkant het Ancienne Gare de Montrouge Ceinture (een vroeger station van de lijn) ziet. Nu is het de horeca-gelegenheid Poinçon.
Vlak vóór Poinçon ga je links (Rue de Coulmiers) en al na 20 meter rechts is een stalen trap naar beneden. Daar is een brede tunnel met muren vol met graffiti en je zult er wellicht afval zien liggen (lege flessen e.d.). Dit komt voornamelijk door feestgangers en daklozen. Maak de wandeling als alles groen is en bij voorkeur overdag. In de tunnel is weinig verlichting.
Het kan verstandig zijn om hier niet alleen te lopen. Voor kinderen kan dit gedeelte misschien niet zo geschikt zijn maar wie weet ook wel heel spannend. Dat is aan de ouders ter beoordeling.
Ben je eenmaal de tunnel uit, dan sta je in een prachtige, andere wereld: een verlaten spoor tussen begroeide, groene wanden en daarboven een glimp van de huizen. Hier is de vegetatie divers en je ziet hier ook bijenhotels. Ga aan het eind vóór de hekken rechts de trap op en je staat in de Rue Didot.
Ga links en na 150 meter ben je op de Boulevard Brune bij de tramhalte Didot. Neem die één halte westwaarts of loop de ca. 500 meter tot metrostation Porte de Vanves. Een alternatief is om de wandeling andersom te maken als je de tunnel wilt vermijden.
Hiervoor loop je vanaf metrostation Porte de Vanves over de Boulevard Brune oostwaarts tot aan de Rue Didot. Ga deze in en daal na 150 meter de stalen trap af. Maak de wandeling zo’n 600 meter of korter en keer dan om. Welke route je ook kiest, je ziet Parijs zoals je het nog nooit hebt gezien!
La Petite Ceinture in andere arrondissementen
Zoals ik eerder schreef, zijn er nog meer delen toegankelijk van La Petite Ceinture. In het 12e t/m 20e arrondissement zijn wandelingen mogelijk over La Petite Ceinture. Het zijn steeds kleine stukjes, vaak maar een paar honderd meter tot zo’n 1,6 kilometer lang.
Ik ben hier (nog) niet geweest, maar afhankelijk van waar je al in Parijs bent, kun je dus ook over een ander deel van deze historische spoorrails wandelen.
Met dank aan Louis Vendel voor dit interessante artikel en de mooie foto’s!
