Wat hebben puntvormige gebouwen in Parijs te maken met de wijk Manhattan in New York? Veel meer dan je zou denken. In deze blog lees je alles over deze bijzondere puntvormige gebouwen in Parijs. Van hun opvallende vorm tot hun verrassende geschiedenis.

Rue Lagrange – Rue Galande

Al slenterend door de Parijse straten zie je af en toe zo’n typisch hoekpand dat eruitziet als een taartpunt. Gebouwd in de karakteristieke Haussmann-stijl met zijn elegante stenen gevels en ijzeren balkons. Baron Haussmann veranderde Parijs in de 19e eeuw ingrijpend door de aanleg van lange, brede boulevards en avenues. Omdat het oude stratenplan moest aansluiten op dit nieuwe, ontstonden er soms lastige situaties. Stervormige pleinen, ongelijke kruisingen en scherpe hoeken die vroegen om fantasie en inventiviteit.

Architectuur op z’n Frans

Daarom hebben veel Parijse appartementen zo’n bijzondere puntvorm. Toch herken je ze direct aan de elegante Haussmann-stijl, met Franse balkons en sierlijke details. Bij de modernisering van Parijs moesten veel van die driehoekige panden worden neergezet, en sommige zijn een staaltje van echte architectonische vindingrijkheid! Ze werden later “Flatiron-gebouwen” genoemd: les Flatirons de Paris. Maar wacht eens even: Flatiron is helemaal geen Frans woord! Hoe dat zit én wat New York ermee te maken heeft, lees je hieronder.

Van New York naar Parijs: het ontstaan van de Flatiron-gebouwen

In het New York van de 19e eeuw stond rond 1880, op de hoek van Broadway en Fifth Avenue, een puntvormig gebouw met de bijnaam “Eno’s Flatiron”. Eno was de naam van een vastgoedontwikkelaar en Flatiron was een samenvoeging van Flat Iron (plat ijzer) oftewel strijkijzer.

Bekender werd het toen in 1902  op dezelfde plek een van de eerste wolkenkrabbers (toen van nog maar 22 verdiepingen) werd gebouwd voor de Fuller Construction Company en de bijnaam The Flatiron Building kreeg.

Puntvormige gebouwen in Parijs

Rue de Clery – Rue de la Lune

Telkens als ik in Parijs ben, bewonder ik de oude gebouwen in de traditionele Haussmann-stijl. Maar die driehoekige hoekpanden vind ik het meest fascinerend. Je vraagt je af hoe het is om te wonen in de uiterste punt van zo’n appartement waar de kamers steeds smaller worden. De Fransen hebben er zelf ook een naam voor bedacht: immeuble à fine tranche, oftewel een gebouw als een dunne schijf.

Geen stad is qua stratenplan zo gecompliceerd als Parijs, en toch past alles als een legpuzzel in elkaar. Wat een geluk dat wij op slechts een paar uur reizen van deze unieke wereldstad wonen!

Strijkijzer Den Haag

Het Strijkijzer van Den Haag

Even een uitstapje naar Den Haag. Geïnspireerd door het Flatiron Building in New York ontwierp architect Bontenbal de 42 verdiepingen hoge torenflat (132 m) De Haagse Toren, bij station Den Haag HS. Al snel na de opening in 2008 kreeg het de bijnaam Het Strijkijzer, goed te zien aan het dak. Deze toren staat op een grondoppervlak van slechts 30 bij 35 meter en won zelfs de internationale gouden Emporis Skyscraper Award.

Nu weer snel terug naar Parijs.

Meer bijzondere bouwkunst in Parijs

Net als bij de puntgebouwen die werden ontworpen om in een bestaande situatie te passen, vind je in Parijs nog veel meer bijzondere architectuur en slimme bouwkundige oplossingen. Neem de metro: in Montmartre loopt hij diep onder de heuvel door. Halverwege ligt station Lamarck-Caulaincourt.

Metrostation Lamarck-Caulaincourt

Vanaf straatniveau lijkt het alsof je direct kunt instappen, maar in werkelijkheid moet je eerst met een lift 25 meter omlaag. Wát een slim idee om een metro-ingang op zo’n manier ingeklemd tussen twee gebouwen en vlak boven elkaar gelegen straten te construeren. Een briljant stukje Parijse vindingrijkheid!

Pont de Bir-Hakeim – Metro Passy

In het centrum, bij Île de la Cité en op andere plekken, loopt de metro onder de Seine door. Maar niet overal. Vlak bij de Eiffeltoren gaat hij juist bóven de rivier, over de Pont de Bir-Hakeim. Dit is overigens een geliefde fotolocatie, vooral bij bruidsparen. Op de brug lijkt het net alsof de metro zich tussen de schitterende gebouwen van metrostation Passy boort. Wat een geluk voor de bewoners dat deze metro voorzien is van rubber banden!

Het centrum van Parijs ligt in een kom, met hogere randen in wijken als Montmartre, Butte aux Cailles en Belleville. Ook daar werd volop gebouwd. Dus hoe maak je het de bewoners gemakkelijk om via korte routes naar de hoger en lager gelegen straten in de wijk te komen? Simple comme bonjour: je bouwt gewoon een trap dwars door een appartementencomplex heen!

Als je de Eiffeltoren, de Sacré-Coeur en de Arc de Triomphe al vaker hebt gezien en je wilt graag het aparte en niet-alledaagse van Parijs ontdekken, kun je op ontdekkingstocht. Net zoals ik heb gedaan. Daarna kun je altijd nog naar hotspots zoals de Notre Dame en Place du Tertre. Dan is je citytrip veel leuker dan die van de doorsnee toerist. Beaucoup de plaisir à Paris!

Met dank aan Louis Vendel voor dit artikel en de foto’s.